maandag 11 april 2011

inmaaktips

Gevonden op: http://www.freewebs.com/ruudendiana/inmaakrecepten.htm

Wat heb je allemaal nodig om in te maken? Moet je er dure spullen voor aanscaffen? Nou eigenlijk niet, het kan wel (soms zijn dat soort spullen wel handig maar niet altijd).

Glazen potten en flessen. Je kunt ze natuurlijk nieuw kopen, maar gebruikte potjes die je goed schoon hebt gemaakt zijn ook prima. Gebruik dan wel potjes die van glas zijn en een deksel hebben van geplastificeerd metaal (dus geen pindakaaspotten want die deksels zijn van plastic). Maar potjes van jam, doperwtjes, appelmoes, etc. zijn allemaal geschikt. In principe potjes van augurken, etc. ook maar bedenk dan wel dat de azijn die daarin heeft gezeten wel een duidelijk geur achterlaat, ook na meerdere malen schoonmaken. Dat soort potjes bewaar ik apart om er weer inmaak in te maken die ook op basis van azijn zijn (geen jam bijvoorbeeld). Familie en vrienden sparen potjes mee: iedereen weet dat als er een mooi flesje of leuk potje met goed schroefdeksel leeg is, het bewaard dient te worden (in ruil voor bewaarde potten gaat er dan altijd wel weer een gevuld potje terug :-)
een oude maar nog wel goede pan waar je een grotere hoeveelheid in kunt koken, en ook een pan waar je in kunt bakken (oude hapjespan of zo)
een weegschaal
een maatbeker
een keukenmachine is erg handig (het scheelt je veel tijd) maar dus niet verplicht. Als je geen keukenmachine hebt is bijvoorbeeld een staafmixer of wel handig, of een "oelek" waar je kruiden, etc. in kunt fijnmaken.
een waterkoker vind ik zelf erg handig voor het steriliseren van potten, maar dus ook zeker niet verplciht
algemeen materiaal zoals een goede snijplank, scherpe messen, een roerlepel, een trechter, garde, pannenlappen of ovenhandschoenen
het liefst meerdere zeven, een grofmazige en een fijnmazige in ieder geval. Kun je heel duur kopen in kookwinkels maar kijk vooral ook eens bij Xenos, Marskramer, etc. Vaak voor 1 of 2 euro een leuke zeef voor dit werk :-)
kaasdoek of iets dergelijks (te koop in kookwinkels). Ik bewaar altijd oude theedoeken die weggegooid moeten worden. Na goed te zijn gewassen en gespoeld prima te gebruiken als doek voor de bereiding van bijvoorbeeld een heldere gelei.
Schoon!

Als je bovenstaande informatie al hebt gelezen begrijp je direct hoe belangrijk het is dat alles schoon is en dat je schoon werkt. Zonder de chemische conserveringsmiddelen, anti-oxidanten, etc. uit de supermarktpotten is schoon werken het aller-aller-allerbelangrijkste. En bezuinig er alsjeblieft nooit op!! Zelf in het verleden ooit ook wel eens de fout gemaakt hoor; te veel haast of eigenlijk niet zo veel zin, maar dan toch maar snel even inmaken........het gaat niet samen. Potjes toch blijkbaar niet schoon genoeg en vervolgens dan 8 weken later alle potten controleren en 3 van de 8 weg kunnen gooien omdat er schimmel in kwam. Doodzonde van de producten en van al het werk (en een vreselijk vies werk om alles weg te gooien om te spoelen en schoon te maken :-)

Als je wilt gaan inmaken doe dat dan op een middag die je vrij hebt gepland en doe het zorgvuldig. En schoon dus:

zorg dat je spullen en je aanrecht/snijplank, etc. schoon zijn
zorg dat je de ruimte hebt in de keuken
zorg dat je spoelbak/spoelbakken schoon zijn
zorg dat je producten schoon zijn, goed gewassen en ontdaan van blaadjes, takjes en aantastingen (van bijvoorbeeld vraat door beestjes, etc.)
steriliseer je potten/flessen/deksels/etc. zorgvuldig
vul de potten met schone lepels, trechters of wat dan ook
en raak de binnenkant van het deksel niet meer aan na het steriliseren. Het sluiten van potten is daardoor wel eens lastig omdat de pot heel heet is, het deksel ook en je het dan ook alleen maar aan de rand mag vasthouden. Maar wel zeer belangrijk.

En dan hieronder nog een aantal algemene tips m.b.t. het schoonmaken, bereiden, vullen en bewaren van inmaak:

Vul potten altijd tot iets onder de rand.

Zet potten met een schroefdeksel altijd ondersteboven op een theedoek na het sluiten van de pot; op deze manier trekt de pot vacuum en is de inhoud dus luchtdicht verzegeld en langer houdbaar. Als de pot is afgekoeld kan ze weer met de bovenkant naar boven worden gezet. Als je heel voorzichtig iets probeert te draaien aan het deksel zul je weerstand voelen (vaak kun je doordat het deksel iets naar beneden is ingedeukt ook zien dat de pot vacuum is.

Bedenk dat echte weckpotten (die met zo'n rubberen ring) eigenlijk vooral geschikt zijn om mee te wecken. Zelf gebruiken we de echte weckpotten zelden of nooit meer omdat wanneer de rubberen ring iets poreus is, er toch zuurstof bij de inmaak kan komen en deze zal bederven. Zelf gebruiken we liever gebruikte maar goed schoongemaakte jampotten, groentepotjes, etc. (de hele familie spaart ze voor ons :-) Weckpotten (grote maat) zijn trouwens wel erg geschikt om vruchten mee onder alcohol te zetten om er bijvoorbeeld later likeur van te maken.

Kurken op flessen kunnen slechts 1 x gebruikt worden, uitkoken, etc. heeft geen zin omdat de kurk dan al een opening heeft gemaakt en goed schoonmaken heeft ook over het algemeen geen zin. Gebruik vooral flessen met een schroefdop, kunststof kurk of een ander goed afsluitbaar en goed schoon te maken afsluitmiddel.

Bewaar de gevulde potten koel en donker (bijvoorbeeld "kelderkast"). Licht en warmte tasten na verloop van tijd kleur, smaak en houdbaarheid aan.

Potten die eenmaal open zijn zul je verder in de koelkast moeten bewaren en ook binnen ongeveer 8 weken worden opgebruikt. Uitzonderingen hierop zijn uiteraard likeuren, olieen, etc.

Uit geopende potten altijd met een schone lepel scheppen, niet meer terug de pot in doen! Ik zelf schep, voor gebruik van Chutney, etc. graag wat schepjes in een schaaltje dat op tafel staat. Het potje gaat dan weer schoon dicht en terug de koelkast in. Wat je in het schaaltje die dag niet opeet kun je altijd in de komende dagen (bewaar in koelkast) nog gewoon gebruiken. Zo voorkom je eventuele bacterieen in aan deksel, etc. van open potten wanneer je gebruikte lepels etc. weer in de potjes gebruikt. Wees schoon bij het inmaken maar blijf ook schoon bij het gebruik!

Gebruik etiketten zodat je weet wanneer je iets hebt gemaakt en wat in de potten zit (zeker als je verscillende soorten inmaak maakt). Vroeger gebruikte ik etiketten die ik beschreef met een stift. Tegenwoordig zweer ik bij mijn Dymo-letratag, een electronische lettertang :-) Ik gebruik die in voorjaar en zomer voor het maken van labels voor op de plantetiketten, en dus ook op potten met inmaak. Maar stickers met pen beschreven gaan natuurlijk ook gewoon lang mee.

Gooi oude pannen niet weg. Juist die oude pannen die niet meer geschikt zijn voor het gewone dagelijkse koken kunnen nog jaren mee in de "inmaakkeuken" :-) Gebruik voor het inmaken geen pannen met lood, koper of aluminium; ze geven vaak lichtgiftige stoffen af, kunnen verkleuren, etc., vooral in combinatie met bijvoorbeeld azijn, etc. Ik gebruik zelf een oude soeppan (voor het koken van azijnmengsels en jam, gelei, etc.) en een oude hapjespan (voor sambal, chutney, etc.).

En tot slot: gebruik je eigen zintuigen!! :-) Proef alles voor het de pot in gaat, controleer de dikte van jam met een lepeltje op een schoteltje, ruik de sterkte van pepers, proef de intrekkende likeur - of ze al op smaak is. Ruik, proef, kijk en voel wat je inmaakt!

En dan nog echt tot slot: controleer eens per maand even alle potten. Vooral niet open maken maar als er oxidatie, schimmel of iets anders is kun je het heel snel zien en uiteraard (met pijn in het hart) snel weggooien. Het gebeurt me ongeveer 1 op de 25 potten; een pot met schimmel. Vaak blijkt het dan toch een weckring te zijn die niet goed afgesloten bleek te zijn of een pot die niet meer vacuum was

En dan tot het "allerslotst" :-) Geniet ervan: teel het met plezier, maak het met liefde en eet het met smaak!!.........(en geef er eens iets van weg, geen leuker cadeautje dan zo'n smaakvol gul gegeven potje boordevol smaak en gezondheid).

Geen opmerkingen:

Een reactie posten